Artykuły

---

Analiza due diligence / sprawdzanie potencjalnych partnerów/ w Chinach

Wśród wielu zagranicznych firm zainteresowanych podejmowaniem inwestycji w Chinach lub zamierzających prowadzić znacznej wartości import z Chin widoczny jest brak profesjonalizmu jeśli chodzi o przeprowadzanie analiz due diligence i innych działań sprawdzających oraz niedocenianie sprytu i kreatywności Chińczyków w zakresie stosowania prawa.

Wynika to z nieświadomości, że Chińczycy często traktują cudzoziemców jak łowną zwierzynę i łatwy łup. Zagraniczni inwestorzy ulegają wrażeniu o zbędności due diligence, jeśli wiarygodność swych partnerów w Chinach oceniają na podstawie deklarowanych przez nich znajomości i układów i czysto subiektywnych, osobistych wrażeń. Często jest to niestety pułapka, kończąca się wielkim rozczarowaniem i stratami finansowymi. Zdarza się , że inwestorzy decydują się na inwestycje w Chinach pod wpływem rozmów z wpływowymi przedstawicielami strony rządowej. Jednakże, nawet wysocy urzędnicy rządowi ze szczebla centralnego i prowincjonalnego zachęcając do inwestycji mają w tym nie raz swój własny lub lokalny interes.

Sami Chińczycy wykazują brak zaufania do swego ustawodawstwa w temacie własności gruntów. Jednocześnie bez skrupułów potrafią wszystkie słabości tego prawa wykorzystać w swoim interesie przeciwko zagranicznemu inwestorowi. Aby tego uniknąć konieczne jest  korzystanie z pomocy konsultanta znającego niuanse chińskiego prawa inwestycyjnego.

Chiński system sądowniczy nie jest niezależny i prowadzenie sporów z  firmami państwowymi jest bardzo długie i kosztowne. Dlatego lepiej jest już na początku kontaktów przeprowadzić analizą due diligence, aby zminimalizować ryzyka wszelkich późniejszych sporów.

Pomimo uczciwości większości Chińczyków, przy tak wielkiej populacji trafić można na bardzo wielu oszustów, motywowanych do takiej postawy między innymi  obniżającym się poziomem ich dochodów. Ten proces nasila się i ma swoje źródło w zaciekłej walce konkurencyjnej na rynku chińskim .

Zakupy w Chinach związane są z wyzwaniami  po stronie jakości kupowanych towarów, którym można zaradzić przez przeprowadzanie kontroli jakości przez wyspecjalizowane firmy / patr zakładka: Chiny – kontrola jakości/. Jest jednak wiele innych ryzyk, które można ograniczyć stosując due diligence potencjalnych partnerów. Agresywna polityka cenowa stosowana przez zagranicznych importerów prowadzić może w prosty sposób do „pójścia na skróty” z jakością produkcji u chińskich wytwórców, zwłaszcza ,że bardzo silna konkurencja wewnątrz chińska powoduje niską rentowność produkcji. Najlepszą taktyką jest wtedy ustalić cenę na poziomie pozwalającym Chińczykowi na osiągnięcie zysku  bez konieczności kompromisów  jakościowych . Nieznajomość rynku chińskiego przez obcokrajowców i domaganie się nierealistycznie niskich cen prowadzi wprost do produkcji poniżej uzgodnionego pomiędzy partnerami poziomu jakości  i  nieuchronnie do kosztownych sporów prawnych i wyroków.

Analiza due diligence składa się z następujących części:

• Operacyjnej
• Finansowej
• Prawnej
• Środowiska
• Zarządzania zasobami ludzkimi

Operacyjna analiza due diligence pozwala zapoznać się z funkcjonowaniem firmy chińskiej –partnera do JV lub do przejęcia, co ułatwi późniejsze dostosowywanie się obydwu stron do nowej rzeczywistości.

Obejmuje ona szczegółową ocenę:  poszczególnych działań, systemów i procesów wspierających je w firmie chińskiej oraz wpływ działalności firmy chińskiej na przyszłą wartość firmy.

Może ona być wykonywana na różnych etapach procesu przejmowania firmy, choć najczęściej znajduje zastosowanie przy:

• identyfikacji możliwych do uzyskania  korzyści dodatkowych i głównych zagrożeń w przypadku realizacji transakcji.
• ocenie struktur zarządzania i operacyjnej efektywności na tle podobnych firm w branży
• ocenie biznesplanów opracowanych przez zarząd firmy i określenie okoliczności, które mogą przekreślić sens transakcji.

Operacyjna część due diligence sięga znacznie głębiej niż finansowa , gdyż pozwala określić przyszłe poziomy sprzedaży i wyniku finansowego w oparciu o wzorce historyczne i trendy.

Badanie due diligence pozwala inwestorom uniknąć wielu kosztownych pomyłek, oszczędzić czas i trafnie wybierać partnerów. Taką  analizę powinna wykonać wyspecjalizowana firma doradcza.

Dzięki współpracy z firmą konsultingową mamy wszelkie szanse uniknąć szeregu pułapek czyhających na nieświadomych zagrożeń zagranicznych inwestorów .

Poniżej kilka rad dla osób zamierzających poszukiwać odpowiednich partnerów w Chinach;

1.Od potencjalnego partnera trzeba domagać się przedstawienia licencji. Licencja zwyczajowo zawiera określenie zakresu przedmiotowego licencji, dane osoby odpowiedzialnej, status prawny firmy, adres rejestrowy, wysokość zarejestrowanego kapitału i okres na jaki licencja została udzielona. Krótki okres ważności licencji jest sygnałem ostrzegawczym dla potencjalnych partnerów.

 Zwykle osoby, z  którymi kontaktujemy się, podają się za pracowników firmy - wytwórcy, podczas gdy są najczęściej tylko pośrednikami /tak jest w przypadku ogromnej większości wystawców na targach w Chinach.

Identyfikacja prawdziwych producentów lub ich oficjalnych przedstawicieli pozwoli:
 - uzyskiwać lepsze ceny / zdarza się ,że pośrednicy narzucają ponad 100% marże na ceny producentów/
 - bezpieczniej realizować transakcje bez obawy, że pośrednik zniknie, gdy tylko pojawią się jakiekolwiek problemy ze strony odbiorcy.

2.Trzeba domagać się niezależnego sprawdzenia wielkości kapitału partnera, któremu udzielany jest kredyt lub dostarczany towar. Trzeba pamiętać, że wielkość kapitału podana w licencji stanowi również granicę odpowiedzialności producenta.

3. Przy tworzeniu joint-venture najczęściej zagraniczny partner wnosi kapitał a strona chińska grunty i budynki. Wymaga to specjalnej czujności , gdyż prawo chińskie zakresie gospodarki gruntami stwarza wiele okazji do nadużyć. Ziemia nie może być użytkowana w celach handlowych lub inwestycyjnych bez zgody urzędowej zgody. Koniecznie należy upewnić się, czy ziemia, która ma być wniesiona przez stronę chińska do jv może być użytkowana dokładnie w celu określonym przez jv. Jeśli tak nie jest , realnym niebezpieczeństwem jest przepadek całej inwestycji. Żeby tego uniknąć trzeba we własnym zakresie sprawdzić w stosownym urzędzie tytuł własności gruntu i jego przeznaczenie.

4. Wiele firm prowadzi podwójną księgowość - oficjalną i nie oficjalną. W urzędach skarbowych prezentowana jest oczywiście tylko wersja oficjalna, w celu zaniżenia podstawy wymiaru podatków. Z reguły zaniżana jest dochodowość a zawyżany  poziom kosztów ogólnych. Dlatego potrzebne jest sprawdzenie ksiąg przez niezależnego audytora.

5.Celowe jest dokonanie due diligence w zakresie kadry zarządzającej, zwłaszcza w firmach państwowych. Trzeba zdawać sobie sprawę, że kadrę firm państwowych traktuje się jest w Chinach jak przedstawicieli administracji rządowej i nie podlega ona ocenie efektywności działania na gruncie biznesowym. Jeśli w wyniku powstania jv konieczne będą zwolnienia grupowe należy zadbać , aby ten temat załatwiła i konsekwencje finansowe poniosła strona chińska.

6.Zagraniczni inwestorzy przejmujący chińskie firmy musza poddać się państwowej inspekcji działającej w oparciu o obowiązujące od 30.08.2007 prawo antymonopolowe, zanim będą mogli prowadzić inne czynności założycielskie.

7.Konieczne jest przeprowadzenie analizy stopnia dotychczasowej realizacji przez chińskiego partnera w jv przepisów w zakresie ochrony środowiska . Znane są bowiem przypadki, gdy jv musiały pokrywać gigantyczne koszty związane z wcześniejszymi zaniedbaniami chińskich partnerów. 

---

---